اخرین آپدیت در مهر 29, 1404 توسط حمید رضا گیلانی
گیلان با موقعیت جغرافیایی ممتاز، بنادر راهبردی و نقش‌آفرینی در کریدور بین‌المللی شمال–جنوب، به‌عنوان قلب تپنده تجارت شمال ایران شناخته می‌شود. این استان با ثبت بیش از ۷۶۹ میلیون دلار صادرات در سال ۱۴۰۳ و سهم ۱.۳ درصدی از کل صادرات غیرنفتی کشور، جایگاه ویژه‌ای در مبادلات تجاری ایران با کشورهای حوزه دریای خزر و اوراسیا دارد.
جایگاه گیلان در تجارت خارجی ایران
محمد درویش‌کردار، رئیس اداره بازرگانی خارجی گیلان، با اشاره به عملکرد مثبت استان در حوزه صادرات و واردات گفت: «گیلان با ۷۶۹ میلیون دلار صادرات رتبه سیزدهم و با ۱۵۰۵ میلیون دلار واردات رتبه نهم کشور را به خود اختصاص داده است.» این آمار نشان‌دهنده نقش محوری استان در مبادلات تجاری شمال کشور است.
روسیه مقصد اصلی صادرات گیلان
بیشترین صادرات گیلان از گمرکات آستارا و انزلی انجام می‌شود و روسیه با سهم ۶۲ درصدی در صدر مقاصد صادراتی قرار دارد. پس از آن آذربایجان، گرجستان، عراق و امارات به‌عنوان شرکای مهم تجاری مطرح هستند. اقلام اصلی صادراتی استان شامل محصولات کشاورزی به‌ویژه سبزی و صیفی، فرآورده‌های غذایی و لبنی، کالاهای صنعتی و مواد معدنی است.
نقش کلیدی بندر انزلی در کریدور شمال–جنوب
بندر و منطقه آزاد انزلی به‌عنوان دروازه ارتباطی ایران با روسیه و قفقاز، نقشی کلیدی در فعال‌سازی کریدور شمال–جنوب ایفا می‌کند. در سال ۱۴۰۳ حدود ۱۹۰ میلیون دلار صادرات و ۶۲۹ میلیون دلار واردات از طریق این منطقه انجام شد که بخش عمده آن مربوط به کالاهای صنعتی و کشاورزی بود.
چالش‌های صادرات گیلان
با وجود رشد صادرات، گیلان همچنان با موانعی روبه‌رو است:
- کمبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل ریلی و دریایی و ضعف در شبکه سردخانه‌ای
- نوسانات نرخ ارز و محدودیت‌های بانکی بین‌المللی
- ضعف در بسته‌بندی و برندسازی کالاها
- کندی تخصیص ارز برای واردات مواد اولیه که گاه بیش از ۲۰۰ روز به طول می‌انجامد
این مشکلات موجب کاهش ظرفیت تولید برخی واحدهای صنعتی و از دست رفتن بخشی از بازارهای صادراتی شده است.
فرصت‌های توسعه تجارت خارجی گیلان
به گفته درویش‌کردار، تکمیل پروژه راه‌آهن رشت–آستارا، توسعه بنادر انزلی و آستارا، ایجاد پایانه‌های صادراتی و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل دریایی می‌تواند گیلان را به مرکز اصلی ترانزیت و صادرات شمال کشور تبدیل کند. همچنین توسعه همکاری با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا و افزایش خطوط منظم دریایی با روسیه و قفقاز، جایگاه استان را در تجارت بین‌المللی تقویت خواهد کرد.
صادرات چمدانی و نقش فرهنگی آن
اگرچه سهم صادرات چمدانی و صنایع دستی در مقایسه با کالاهای کشاورزی و صنعتی اندک است، اما این بخش نقشی مهم در معرفی فرهنگ بومی و توسعه گردشگری دارد. در سال ۱۴۰۳ حدود ۰.۳ میلیون دلار صادرات صنایع دستی از گیلان ثبت شد که بیشتر توسط مسافران و تجار خرد انجام گرفت.
جمع‌بندی
با وجود چالش‌های ارزی و زیرساختی، گیلان به‌عنوان قلب تپنده تجارت شمال ایران توانسته جایگاه خود را در صادرات غیرنفتی تثبیت کند. توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل، تنوع‌بخشی به کالاهای صادراتی و تقویت همکاری‌های منطقه‌ای می‌تواند این استان را به یکی از قطب‌های اصلی تجارت خارجی کشور و حلقه کلیدی کریدور بین‌المللی شمال–جنوب تبدیل کند.
من حمید رضا گیلانی هستم . عاشق گیلان و عاشق خبر . بیش از 19 سال سابقه کار خبرنگاری دارم .
