مطالعه‌ای بین‌المللی نشان می‌دهد که عفونت کووید-۱۹ می‌تواند موجب پیری زودرس رگ‌های خونی در زنان شود و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را بالا ببرد. حتی افرادی که فرم خفیف این بیماری را تجربه کرده‌اند، عروق‌شان به‌طور میانگین پنج سال پیرتر از سن تقویمی آن‌ها گزارش شده است.
در این تحقیق ۲۴۰۰ نفر از ۱۶ کشور مختلف بین سپتامبر ۲۰۲۰ و فوریه ۲۰۲۲ مورد بررسی قرار گرفتند. گروه‌ها شامل افراد هرگز آلوده نشده، بیماران باثبت علائم که تحت نظر سرپایی ماندند، بستری‌های عادی و کسانی که آسیب شدیدی داشتند و راهی بخش مراقبت‌های ویژه شده بودند، بود. برای اندازه‌گیری سن عروقی شرکت‌کنندگان، سرعت موج نبض بین شریان کاروتید گردن و شریان فمورال پا (PWV) سنجیده شد.
نتایج حاکی است که زنان با کووید خفیف به‌طور متوسط ۰.۵۵ متر بر ثانیه افزایش PWV داشتند و کسانی که در بیمارستان بستری بودند، این رقم به ۰.۶ متر بر ثانیه رسید. بیمارانی که در بخش مراقبت‌های ویژه مداوا شدند، با افزایش ۱.۰۹ متر بر ثانیه موج فشار، معادل پیری ده ساله رگ‌های خونی مواجه شدند. هر ۰.۵ متر افزایش PWV معادل پنج سال پیرتر شدن رگ‌ها در نظر گرفته می‌شود که برای یک زن ۶۰ ساله حدود سه درصد افزایش خطر بیماری قلبی به همراه دارد.
اگرچه مردان نیز پس از ابتلا به کووید تغییراتی در سفتی عروق تجربه کردند، اما این تغییرات در گروه مردان از نظر آماری معنا‌دار نبود. در عوض زنان به‌دلیل پاسخ ایمنی سریع‌تر و قوی‌تر در مقابل عفونت، آسیب بیشتری در دیواره رگ‌ها متحمل شده‌اند. محققان معتقدند همین مکانیسم ایمنی قوی، علاوه بر حفاظت در برابر ویروس، سرعت پیری عروق را نیز افزایش می‌دهد.
دکتر رزا ماریا برونو از دانشگاه پاریس سیته تأکید کرد که ورود ویروس SARS-CoV-2 از طریق گیرنده آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین ۲ (ACE2) در پوشش رگ‌ها، عامل اصلی اختلال عملکرد اندوتلیال و تسریع پیری عروقی است. التهاب مزمن و پاسخ‌های ایمنی گسترده نیز این روند را تشدید می‌کند.
نکته مهم دیگر این‌که افراد مبتلا به کووید طولانی‌مدت—با علائمی مانند خستگی مفرط یا تنگی نفس—بیشتر در معرض پیری زودرس عروق قرار گرفتند. از سوی دیگر، واکسیناسیون در برابر کووید به بهبود وضعیت عروقی کمک کرده و سفتی شریان‌ها را نسبت به افراد واکسینه‌نشده کاهش داده است.
متخصصان قلب و عروق توصیه می‌کنند بیماران دارای سابقه کووید زیر نظر مستقیم قرار گیرند و آزمایش‌های سن عروقی انجام دهند. کنترل فشار خون و کلسترول با داروهای استاندارد و تقویت سبک زندگی از طریق تغذیه سالم، ورزش منظم و پرهیز از سیگار، می‌تواند خطر حمله قلبی و سکته مغزی را به حداقل برساند.
گروه تحقیق اعلام کرده‌اند که پیگیری بلندمدت شرکت‌کنندگان ادامه خواهد یافت تا ارتباط دقیق بین پیری عروقی تسریع‌شده و بروز رویدادهای قلبی‌عروقی مشخص شود. این یافته‌ها ضرورت توجه ویژه به سلامت عروق پس از بهبودی از کووید را بیش از پیش برجسته می‌کند.
