اولویت‌ «مدیریت هوشمند آب» در احیای اکوسیستم دریای خزر

اخرین آپدیت در شهریور 27, 1404 توسط حمید رضا گیلانی

هادی حق‌شناس، استاندار گیلان و نماینده جمهوری اسلامی ایران در مجمع «شهرهای آینده» بریکس در مسکو، با تأکید بر نقش کلیدی فناوری‌های نوین و همکاری منطقه‌ای تأکید کرد که احیای زیربنایی دریای خزر تنها از مسیر مدیریت یکپارچه و هوشمند منابع آب می‌گذرد. او ضمن اشاره به تجربیات موفق کشورهای عضو در مقابله با بحران‌های محیط‌زیستی، خواستار به‌کارگیری سامانه‌های پیشرفته تصفیه، رصد ماهواره‌ای و مدل‌سازی اقلیمی جهت تثبیت تراز آب و حفاظت از تالاب‌های ساحلی شد.

یکی از چالش‌های جدی منطقه، نوسان شدید سطح آب خزر است؛ براساس گزارش کنوانسیون تهران (Convention on the Protection of the Marine Environment of the Caspian Sea)، در ۲۵ سال اخیر حدود ۲.۶ متر کاهش سطح آب ثبت شده که پیامدهایی همچون خشک‌شدن بخش‌هایی از تالاب انزلی و افزایش ورود شوری به میحیط‌زیست را به همراه داشته است. برای مقایسه، در دوره میانی قرن بیستم (۱۹۴۰–۱۹۷۸) سطح آب خزر بیش از ۳ متر افزایش یافت و باعث پس‌روی سواحل بود؛ این تغییرات متناوب نشان می‌دهد بدون پایش مستمر و تصمیم‌سازی منطقه‌ای نمی‌توان ثبات زیست‌محیطی را حفظ کرد.

پیشنهادات کلیدی برای نجات خزر

  • راه‌اندازی «پلتفرم رصد یکپارچه» مبتنی بر ماهواره‌های Sentinel-1 و Sentinel-2 برای پایش لحظه‌ای تراز آب و کیفیت آب (شاخص کدورت، شوری و آلودگی نفتی)
  • بهره‌مندی از تجربه هلند در مدیریت آب (طرح پُلدِر) و استفاده از بیوتکنولوژی برای بازیافت فاضلاب و آبیاری کشاورزی در حوضه‌های آبریز مشترک
  • فعال‌سازی ظرفیت مالی «بانک توسعه بریکس» در قالب وام‌های سبز (Green Loan) برای اجرای پروژه‌های تصفیه آب شهری و حفاظت از زیستگاه‌های تالابی
  • ارتقای استانداردهای زیست‌محیطی و حقوقی در چارچوب «کنوانسیون تهران» برای تضمین سهم عادلانۀ هر کشور در مدیریت خلیج گرگان و شمال خزر

برنامه‌های سفر و زمینه‌های همکاری

  1. سخنرانی در نشست اصلی با موضوع «چشم‌انداز پایداری شهری در سواحل شمالی ایران»
  2. دیدار دوجانبه با مسؤولان بانک توسعه بریکس برای بررسی جذب ۲۰ میلیون دلار تسهیلات برای پروژه‌های آب‌رسانی هوشمند
  3. نشست مشترک با مقامات اداره محیط‌زیست مسکو و روس‌درون (Rosprirodnadzor) درباره تبادل تجربیات در بازسازی تالاب‌ها و ایستگاه‌های فیلتراسیون طبیعی
  4. مذاکره با شرکت‌های فناوری آب و استارتاپ‌های اکوسیستم دریایی جهت ایجاد مراکز نوآوری مشترک در بندرانزلی و اوست-کازاخستان

استفاده از فناوری‌های مدرن در کنار تعهد سیاسی و بودجه‌گذاری هدفمند، می‌تواند دریای خزر را از سرنوشت غم‌انگیز خشک‌شدن دائمی نجات دهد و آن را به الگوی موفق همکاری محیط‌زیستی منطقه‌ای بدل سازد.

اخبار گیلان را در دیارگیل بخوانید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *